De bijeenkomst van 27 mei 2025 wordt geopend door Bartho Kobus die bijzondere aandacht vraagt voor onze jarige Arie Rebergen. Vanzelfsprekend komt Arie het verjaardag lied “Er is er een jarig” toe, dit met enthousiasme gezongen door alle aanwezigen.
Vandaag worden we verrast met een presentatie van Kobus van Ingen rond de locatie De Spees, bij alle sociëteitleden bekend door het traditionele uitje kerseneten aan de dijk bij Opheusden. De Spees bevindt zich in een landschap dat teruggaat tot de Romeinen en Bataven, een gebied van de Meanderende visrijke rivieren Rijn en opkomende Waal. Voor de Romeinen was hier de noordgrens van het destijds grootste wereldrijk, de Limes. Tot hier een niet verder besloten de Romeinen, maar de handelsroutes moesten wel open blijven, inclusief een verbinding naar de deltakust waar de oversteek werd gemaakt vanaf het huidige Katwijk naar Brittannië. Koper en tin waren de belangrijkste handelswaren. Voor de goede contacten met de plaatselijke bevolking aan de delta (Pax Romana), was de mogelijkheid tot overvaren over het ondiepe rivierwater ook van groot belang. Nederzettingen met zogenaamde spiekers met varkens, vissers, en ook Wachttorens waren overal te vinden. Bij recente bouwwerkzaamheden in Kesteren zijn dan ook talrijke archeologische vondsten gedaan.
Zo gingen de jaren voorbij onder de Romeinse overheersing tot wel 400 jaar na Christus. Bij de getoonde beelden kwam ook nog de Peutinger kaart van het Romeinse rijk voorbij. Nadat de bezetters zich geleidelijk terugtrokken, maakten overstromingen en kleine IJstijd het gebied steeds minder aantrekkelijk. Ontvolking en isolement waren het gevolg. Pas in 1300 worden door Gelderse landheren dijken gebouwd om de bevolking te beschermen. Vervolgens werden wettelijke regels uitgevaardigd. Regalia, zoals bevoegdheden om als pontjesbaas op te treden werden ook vastgesteld. Tot op de dag van vandaag zijn deze nog in aangepaste vorm van toepassing. Waar de bescherming van de eerder genoemde Limes belangrijk was tegen aanvallen van de plaatselijke bevolking uit het Noorden, kwam pas eeuwen later een goede bescherming tegen het Pruisische rijk vanuit het Oosten in beeld. En zo kon het gebeuren dat aansluitend op de Limes, ook in 1770 een Fortificatie Linie werd opgericht onder leiding van Le Roy in 1770. Ondanks de dijkaanleg uit vroeger jaren, werd het gebied af en toe opnieuw overvallen door dijkdoorbraken. De Kolk bij de Spees was hiervan onder meer het resultaat. Ogenblikkelijk daarna werd in 1855 de Kolk weer van een dijk voorzien (beringd).
Na de eerste wereldoorlog werd verdediging tegen de vijand opnieuw belangrijk. Versterking van de bestaande Grebbelinie aan de overkant van de Rijn maar ook de Linie bij de Spees werden aangepakt. In de winter van 1939-1940 werd tijdens de werkzaamheden de verantwoordelijke overste Kolff nog vereerd met een koninklijk bezoek van Koningin Wilhelmina. Niettemin, de opgerichte bunkers een kazematten bleken in de meidagen van 1940 niet bestand tegen de Duitse overmacht.
Ook vandaag was een bezoekje aan de sociëteit weer zeer de moeite waard, niet in de laatste plaats door de traktatie van de jarige bij het kopje koffie.