Jan van Goyen (Leiden 1596 – 1656 Den Haag)
Een panoramisch uitzicht over Rhenen gezien vanuit het noordoosten
Olieverf op canvas 101 x 136,5 cm, gesigneerd en gedateerd ‘VGOYEN 1636’ (ll)
Een van de klassieke vergezichten van Van Goyen is dit weidse vergezicht op de stad Rhenen, geschilderd in 1636 en gezien vanuit het noordoosten met de rivier de Rhijn links achter de stad en een majestueuze blik over de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe.
Een tweewielige wagen met paard rijdt op de voorgrond de weg op en nadert een kleine groep van drie mannen, waarvan er twee comfortabel en op hun gemak op de grond zitten. Ook is er een koppel in gesprek te zien en even verderop drie koeien.
Het is echter de stad met zijn muur die de meeste aandacht opeist. De toren van de Cunerakerk in het midden is een belangrijke aanwezigheid op dit schilderij, samen met de windmolen aan de rechterkant.
Dit schilderij is vooral belangrijk voor Van Goyens ontwikkeling omdat het zijn eerste ‘open’ panoramische landschap is, dat wil zeggen: een landschap zonder ‘omkadering’ met bijvoorbeeld struiken of bomen. Halverwege de jaren dertig begint Van Goyen met het schilderen van dit soort landschapsschilderijen. Rhenen met zijn karakteristieke hoge toren van de Cunerakerk uit de laatgotische tijd en de ligging in een rivierbocht aan de hoge noordoever van de rivier de Rhijn, geniet naast Dordrecht, Nijmegen en Arnhem bijzondere aandacht.
Dit schilderij is het vroegst bewaarde werk van een reeks Rhenengezichten waaraan Van Goyen in de loop van zijn carrière werkte. De meeste daarvan zijn echter geschilderd vanaf de andere kant van de rivier.