Schoneveld

De familienaam van Schoneveld of van Schooneveld komt men vooral tegen in zuidoost-Utrecht hetgeen al deed vermoeden dat er mogelijk een relatie was met een veldnaam of de naam van een boerderij. Het blijkt inderdaad dat we hier te maken hebben met een reeds in de middeleeuwen bestaand goed in Achterberg. Bij een akte van 28 juni 1270 berichtte Gijsbrecht heer van Amstel aan “sculteto, scabinus in Rhenen”, dat hij zijn goed Schoneveld in de parochie Rhenen had overgedragen aan de heren van het Duitse huis bij Utrecht; hij kon hiermee toetreden tot deze orde. Deze edelman had blijkbaar dit goed onder zijn eigen zegel overgedragen, maar vond het correct dit ter kennis te brengen van het stadsgerecht van Rhenen, dat gewoonlijk dergelijke overdrachten regelde. Op 23 juli 1285 oorkondden “sculteto et scabini de Renen”, dat domina Volfendis, weduwe van Hugo Wolf, afstand had gedaan van haar recht van vruchtgebruik op bovengenoemd goed Schoneveld ten behoeve van genoemd Duitse huis.

Op basis diverse archieven uit de middeleeuwen weten we nu Schoneveld redelijk te situeren en weten we ook wat meer over dit gebied. Gedeelten van het goed Schoneveld waren namelijk in de 16e, 17e en 18e eeuw lenen van de ridderhofstad Sterkenburg, welk huis zelf een leen was van het hertogdom Gelre.
Te Achterberg komt men in de middeleeuwen meer Gelderse bezittingen tegen, zoals Grootveld, later onderdeel van het goed Prattenburg. ‘

Schoneveld strekte zich uit van ongeveer Stuivenes in het oosten, onder het goed de Pegel, tot aan de bergrand in het westen. Er liep een Veldsteeg (later Engsteeg) door het complex, waarover bijvoorbeeld de boerderij de Pegel het recht had de schapen te drijven naar de heidegebieden op en over de heuvelrand. Wat noordelijker lag de Geertesteeg met het goed Ten Velde, met daarop Remmerstein. Daarnaast de Dickenberg en Boeckelshoeve.
Grootveld, tinsgoed van de graaf van Gelre, lag nog verder naar het noorden, aansluitend op de Rijn (de Vorder) bij Ghevartsweerd.

Eeuwen later wordt in een schepenakte van 28 februari 1760 een nadere omschrijving van het goed Schoneveld in Achterberg gegeven. Op die datum transporteerden leden van de familie van Schoneveld 1/6 deel ‘in een hofsteede, bestaande in huijsinge, berg, schuur en schaepschott, mitsgaders bouw-, weij-, hooi, heij- en drieslanden, van ouds genaamt Schonevelt, groot ongeveer zestien mergen’ te Achterberg onder Rhenen.

Inmiddels is de exacte ligging van de boerderij bekend. In de Kadastrale Atlas van de Povincie Utrecht14,15, Rhenen in 1832, treffen we de boerderij aan onder G 192, op kaart 21, Gemeente Rhenen Sectie G, genaamd Remmerstein, inderdaad tegenover Stuivenes aan de Bovenweg. Het complex No.’s G 189 t/m 193 was in 1832 in bezit van Arnoldus Lijster, rentenier. Deze was gehuwd met Angenieta van Noort.
Volgens de volkstelling van 1830 woonde hier het gezin van landbouwer Jan Evertszoon Hootsen en Marretje Teunissen. Zij waren ook de bewoners volgens de volkstelling van 1840.

Generaties lang is Schoneveld, Bovenweg 20 te Achterberg, bewoond door de familie van Lienden.
Job van Lienden vertelde dat vroeger de naam ‘Groot – Schooneveld’ stond op twee stenen palen bij het begin van de weg naar de boerderij. De zoon van Jan van Lienden, accountant en belasting adviseur Jacob Jan (Jaap) van Lienden, richtte 27 maart 2002 ‘Groot Schooneveld Beheer B.V.’ op.
De eerste van Lienden vestigde zich een eeuw geleden op Schoneveld, namelijk landbouwer Jan van Lienden, geb. Rhenen 27.6.1876.

Job van Lienden, genoemd naar zijn grootvader Jacob, vond op het terrein van Schoneveld in 1952 onder andere twee urnen en een glazen stortbeker uit de Merovingische tijd (zie afbeeldingen). De stortbeker met ronde bodem bevond zich in de grootste urn; het waren grafgiften.
Omdat er een nieuwe wijk in Achterberg gebouwd is naast de boerderij Schoneveld, deed de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) voor de bouw een verkennend onderzoek. De vondsten die uit de proefsleuven kwamen, wezen op de aanwezigheid van een Merovingisch grafveld.
In 1998 werd circa de helft van het complex verkocht; momenteel beslaat Groot Schooneveld zo’n 2 hectare. Op een deel van eerder verkochte grond werd bij het Ruiterpad de Willem Teellinck basisschool gebouwd.

(Bron: ‘Schoneveld’, het goed te Achterberg en de familienaam, Ad. J. de Jong, Oud Rhenen, p. 6-25, 35-41, jan. 2004)

Waar?