Pension Bergzicht
Op 14 November 1898 kochten de 2 dames Hootsen in het Veeneind het “huis met erf en bouwland, gelegen aan den Cuneraweg en den Veenschenweg”, met het doel een landgoed met pension te stichten. Op dit stuk grond, op de kadastrale kaart van 1881 nog geheel onbebouwd, was in 1887 een huis gebouwd. De grond grensde aan de Cuneraweg, toen nog een zandweg met karresporen.
Het genoemde huis werd in 1899 afgebroken en vervangen door een witte boerderij. Deze had de vorm van de boerderijen uit de streek. In 1902 werd er een woonhuis tegenaan gebouwd. In deze uitbouw vestigden de beide zusters hun pension. In het begin kon men de Wielingsheuvel zien liggen, vandaar de naam ‘Bergzicht’.
Een oprijlaan met sparren werd aangelegd naar de Grindweg, twee stenen pilaren markeerden er de ingang. Deze pilaren staan er nu nog. In 1904 reeds werd het pension uitgebreid: tegen het huis werd een villa gebouwd en het geheel bestond nu dus uit drie delen.
Onder de bezielende, doch strakke leiding van de energieke gezusters Hootsen (1 van de 2 eerder genoemde, met een 3e zus) maakte het pension een tijd van grote voorspoed mee. Op het hoogtepunt van haar bloei kon men in het pension wel 100 mensen tellen. Veel gasten kwamen uit Amsterdam, waaronder diamantslijpers.
In de crisistijd braken er moeilijke jaren aan. Met de mobilisatie en de Meidagen van 1940 kwamen Nederlandse militairen in de villa. In de oorlogsjaren hadden de Duitsers er zich genesteld en vlak na de bevrijding de Canadezen.
Julianaziekenhuis
Hoe is de villa toen ziekenhuis geworden? In 1944, bezettingstijd bleek het gebrek aan medische verzorging zo nijpend te zijn, dat in de magazijnen textielgroothandel te Veenendaal, Julianastraat 74, een noodhospitaaltje werd ingericht. Aan dit feit dankt het ziekenhuis de naam van Juliana Ziekenhuis. In September 1944, tijdens de slag om Arnhem, werd de gehele rechteroever van de Rijn geëvacueerd. Het Wageningse ziekenhuis werd toen tijdelijk in Veenendaal ondergebracht .
In Januari 1945 kwamen plannen van de grond om tot een eigen ziekenhuis in Veenendaal te komen. Het oog viel op de villa ‘Bergzicht’ die weliswaar op Rhenens grondgebied ligt maar toch aantrekkelijke mogelijkheden bood.
Op 17 Oktober 1946 vond de officiële opening plaats in de vroegere conversatiezaal van het pension. Het ziekenhuis telde in die tijd 25 bedden (in 1947 reeds 40 bedden).
Inmiddels hadden er talrijke besprekingen plaats gevonden tussen de voorzitter, Mr. Van Kuyk en mevrouw Van Doorn, de enige wettige erfgename en bezitster van het terrein met opstallen. Uiteindelijk kwam men in November 1947 tot een overeenkomst, waarbij mevrouw Elisabeth van Doorn-Hootsen haar gehele bezit overdroeg aan de Stichting. De Stichting zou als tegenprestatie gedurende haar verdere leven voor mevrouw van Doorn zorgen. Zij kwam te wonen in de dependance, de villa Margaretha.
Op 2 Juli 1959 werd een nieuwe ziekenhuis in gebruik genomen. De kinderarts Mw. dr H. R. M. Plomp bood namens de specialisten een beeldje aan, voorstellende een kind met een gans. De beeldhouwer was Kalsbeek uit Leiden. Het nieuwe ziekenhuis bleek in een grote behoefte te voorzien en na enkele jaren bleek dan ook uitbreiding noodzakelijk. Een nieuwe, complete vleugel werd aan de kant van de Oude Veense Grindweg tegen het bestaande ziekenhuis aangebouwd. In het nieuwe, cirkelvormige zusterhuis, betrokken de zusters najaar 1970 geleidelijk hun kamers, de uitbreiding van het ziekenhuis werd 17 Oktober 1971 officieel in gebruik genomen.
Na de fusie in 1991 met de ziekenhuizen in Wageningen, Bennekom en Ede, werd het Julianaziekenhuis in gedeelten overgebracht naar het nieuwe ziekenhuis ‘Gelderse Vallei’ in Ede.
De Hopman Groep B.V. kocht het terrein voor herontwikkeling. De bestaande bebouwing had geen bijzondere architectonische kwaliteiten en werd gesloopt. Na een onderzoek van de mogelijkheden kreeg Hopman toestemming tot de bouw van een complex, Buitenplaats Rhenendael, met ongeveer 165 wooneenheden en een faciliteitencentrum. Rhenendael is in 2003 in gebruik genomen.
(Bron: Deys,dr. H.P., (1990) Vijfenveertig jaar Julianaziekenhuis Veenendaal, Veenendaal: Koolboeken; Villa Bergzicht, H.P. Deys, Oud Rhenen, november 1982; www.buitenplaats-rhenendael.nl)
Waar?